Kwaliteitsborging bij oliën en vetten

Regelgeving, risico's en geaccrediteerde analysemethoden.

1. Wettelijke eisen en productspecificaties

Samenstelling en etikettering

• De samenstelling van plantaardige oliën is vastgelegd in Europese en nationale regelgeving.
• Voor olijfolie gelden specifieke eisen onder Verordening (EU) 29/2012, zoals een maximale zuurgraad van 0,8% voor 'extra vierge'.
• Margarine en halvarine vallen onder de Warenwet en Verordening (EU) 1308/2013.

Additieven en verrijking

• Toegestane antioxidanten (zoals tocoferolen, BHA/BHT) worden gebruikt om oxidatie tegen te gaan.
• Verrijking met vitamines A en D is toegestaan onder Verordening (EG) 1925/2006.
• Toegevoegde stoffen moeten correct worden vermeld op het etiket.

Voedingswaarde en claims

• Verplichte vermelding van vetzuursamenstelling volgens Verordening (EU) 1169/2011.
• Claims zoals "rijk aan onverzadigde vetzuren" zijn toegestaan mits onderbouwd conform Verordening (EG) 1924/2006.

2. Risicostoffen en contaminanten

Procescontaminanten

• Tijdens raffinage kunnen glycidyl-esters en 3-MCPD-esters ontstaan.
• Voor glycidyl-esters geldt een maximum van 1 µg/g volgens Verordening (EU) 2023/915.
• Procesbeheersing is vereist om onder de grenswaarden te blijven.

Milieucontaminanten

Oliën en vetten kunnen besmet zijn met:

• Pesticiden (Verordening EG 396/2005)
• Zware metalen
• Polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK's)

Regelmatige monitoring is verplicht binnen het HACCP-plan.

3. Geaccrediteerde analysemethoden

Chemische samenstelling

• Vetzuuranalyse (GC-FID): profielbepaling, controle op herkomst of fraude
• Transvetanalyse (GC): verplicht bij claims en internationale etikettering
• Oxidatie-analyse: peroxidewaarde, anisidinewaarde en zuurgetal volgens AOCS/ISO

Contaminantenanalyse

• Glycidyl-esters en 3-MCPD: LC-MS/MS of GC-MS na derivatisering
• Analyse op PAK's: HPLC-FLD of GC-MS
• Dioxines en PCB's: GC-HRMS
• Analyse op zware metalen: ICP-MS (Cd, Pb, As, V, Co, Ni, Zn, Mn, Fe, Cu, Cr)
• Minerale olie (MOSH/MOAH): LC-GC
• Vitamine-analyse (HPLC): vitamines A en D in verrijkte margarines

Alle methoden worden uitgevoerd onder ISO/IEC 17025-accreditatie (RvA L059).

4. Matrixen en toepassingsgebieden

Conclusie

De kwaliteitsborging van oliën en vetten vereist naleving van actuele wetgeving, continue monitoring van samenstelling en contaminanten, en gevalideerde analysemethoden. TLR ondersteunt voedingsmiddelenproducenten met geaccrediteerde laboratoriumdiensten, waardoor zij aantoonbaar voldoen aan klantspecificaties en wettelijke eisen.