Bemonstering van pesticiden: van veld tot lab

Pesticidenresiduen in voedingsmiddelen vormen een kritisch aandachtspunt binnen de voedselveiligheid. Een betrouwbaar beeld van de aanwezigheid van deze stoffen begint bij een zorgvuldig bemonsteringsproces. Dit artikel biedt een overzicht van de eisen, procedures en analysemethoden die TLR toepast bij pesticidenonderzoek, van veldmonsters tot laboratoriumresultaten.

Wettelijk kader en normstelling

De Europese regelgeving stelt strikte eisen aan de aanwezigheid van pesticiden in voedselproducten. Centraal staan:

• Verordening (EG) nr. 396/2005: stelt maximum residulimieten (MRL's) vast voor pesticiden in en op producten van plantaardige en dierlijke oorsprong.
• Richtlijn 2002/63/EG: bepaalt de bemonsteringsmethoden voor officiële controle op residuen van bestrijdingsmiddelen.

Voor biologische producten gelden nog strengere normen op basis van Verordening (EU) 2018/848.

Van perceel tot monster: bemonsteringsmethodiek

TLR voert bemonsteringen uit op basis van een gestandaardiseerd raster. Voor landbouwproducten zoals groente, fruit, granen en noten worden representatieve verzamelmonsters genomen door:

• Selectie van minimaal 10 monsterpunten per partij.
• Combinatie tot één laboratoriummonster van bij voorkeur 1 kg.
• Gebruik van gecertificeerde bemonsteraars en gevalideerde monstername-instructies.

Bij grotere producten (zoals bloemkool of avocado) gelden aangepaste eenheidsaantallen. Monsters worden direct gekoeld en beschermd tegen licht getransporteerd om afbraak van residuen te voorkomen.

Matrixspecifieke verschillen

TLR past de richtlijnen van Richtlijn 2002/63 ook toe op andere productgroepen dan AGF, zoals:

• Verwerkte plantaardige levensmiddelen (bijv. thee, kruiden, olie, sappen).
• Dierlijke producten (zoals melk, eieren, vlees).
• Watermonsters, waaronder oppervlaktewater en proceswater - met aangepaste filtratiemethoden en monsterneming na spoeling van leidingen.

Analyse en interpretatie

In het laboratorium worden de monsters geanalyseerd op tientallen tot honderden werkzame stoffen met behulp van geavanceerde technieken, waaronder:

• GC-MS/MS (Gaschromatografie-tandem-massaspectrometrie)
• LC-MS/MS (Vloeistofchromatografie-tandem-massaspectrometrie)

De resultaten worden getoetst aan de geldende MRL's. Indien nodig wordt de persistentie van residuen beoordeeld en kan aanvullende chemische of toxicologische interpretatie volgen.

Integriteit en betrouwbaarheid

De integriteit van het monster staat centraal. Om correlatie tussen veldresidu en labresultaat te borgen, hanteert TLR onder meer:

• Spoedige logistiek
• Juiste verpakkingen
• Conforme monsternamestrategie onder accreditatie
• Registratie en voorbehandeling

Zo wordt gewaarborgd dat de analysecertificaten representatief zijn voor de werkelijke blootstelling van de consument of verwerker.

Wil je meer weten over bemonstering of een specifiek residuprofiel laten analyseren? Neem contact op via [email protected].