DNA-analyse in de diervoedersector

Botanische verificatie, contaminatiecontrole en schimmelidentificatie.

Functie van DNA-analyse in diervoederkwaliteitsborging

DNA-gebaseerde analysetechnieken worden toegepast bij soortverificatie, microbiologische typering en controle op kruiscontaminatie. Binnen de diervoedersector biedt dit een aanvullende analysemethode wanneer klassieke fysisch-chemische of visuele inspecties tekortschieten. Toepassing is met name relevant bij bewerkte voedermiddelen, premixen of sporenanalyses.

TLR voert DNA-analyses uit onder ISO/IEC 17025-accreditatie (RvA L059). Resultaten zijn toepasbaar binnen:

• GMP+ FSA - BA10, o.a. artikel 4.1 (fraudepreventie en herkomstverificatie)
• SecureFeed - brononderzoek en risicobeoordeling
• Leveranciersaudits en productspecificatiecontrole

Toepassingsgebieden in feed-audits en ketenbeheersing

1. Botanische herkomstverificatie

• Identificatie van gedeclareerde plantensoorten in voedermiddelen of premixen
• Toepasbaar bij importverificatie, formulering of verdenking van undeclared componenten

Voorbeeldcasus:
Een producent van kalvervoer schakelde TLR in na een melding vanuit een retailaudit. DNA-analyse van een zogenaamd "sojavrije" premix toonde aan dat sojaresidu aanwezig was in lage concentratie. Herkomstonderzoek wees op kruiscontaminatie bij de buitenlandse leverancier. De partij werd afgewaardeerd en het inkoopprotocol werd aangescherpt met aanvullende batchverificatie.

2. Schimmeltypering in toxinecontext

• DNA-typering op isolaten van Fusarium, Aspergillus of Penicillium
• Ondersteunt root cause-analyse bij overschrijdingen van mycotoxinen (zoals aflatoxine B1 of DON)
• Inzetbaar bij monsters uit grondstofanalyses, mengvoeders of reststromen

3. Kruiscontaminatiecontrole bij batchwisseling

• Aan-/afwezigheidsanalyse op DNA-niveau voor niet-gewenste voedermiddelen
• Geschikt bij installaties die wisselen tussen reguliere en medicinale batches
• Toepasbaar als validatie-instrument voor spoelprocedures en lijnreiniging

Technieken en detectielimieten

Opmerking: Detectie is mogelijk bij lage concentraties, mits de DNA-integriteit behouden is en de analysematrix homogeen. Matrixvalidatie is noodzakelijk bij vetrijke of vezelrijke voeders (zoals vismeel of luzernepellets).

Certificeringscontext: GMP+, SecureFeed en export

• GMP+ FSA (BA10):
  • Artikel 4.1 vereist maatregelen tegen frauderisico's
  • DNA-analyse ondersteunt botanische verificatie, met name bij importgrondstoffen of bijmengrisico
• SecureFeed:
  • Verificatiemiddel bij afwijkingen in audit- of monitoringsresultaten
  • Ondersteunend bij herkomstverificatie van risicopartijen
• Export- en recallbeheer:
  • Rapportage inzetbaar bij exportcertificaten en leveranciersclaims
  • Juridische bruikbaarheid is afhankelijk van contractuele bepalingen en auditoracceptatie

Accreditatie en rapportage

• Analyses worden uitgevoerd onder ISO/IEC 17025 (RvA L059)
• Rapportage omvat:
  • Positieve/negatieve controle
  • Identificatieniveau en drempelwaarden
  • Meetonzekerheid indien van toepassing
  • Rapport beschikbaar in Nederlands of Engels

Gebruik: interne traceability-dossiers, recallonderzoek, documentatie voor retailers of exporterende ketens

Conclusie

DNA-analyse biedt de diervoederindustrie een robuust instrument voor herkomstverificatie, contaminatiecontrole en risicobeoordeling. Door toepassing binnen een geaccrediteerd laboratoriumkader sluit deze techniek naadloos aan op de vereisten van GMP+, SecureFeed en internationale ketenborging. Met juiste interpretatie en matrixvalidatie ondersteunt DNA-detectie een systematische aanpak van voederveiligheid en fraude-preventie.