Schom­me­len­de voe­der­mix en af­wij­ken­de pres­ta­ties bij var­kens­voer op­los­sen met DNA-ana­ly­se

Schommelende voedermix en afwijkende prestaties bij varkensvoer oplossen met DNA-analyse, Hoe moleculaire identificatie verrassende oorzaken blootlegt in diervoederkwaliteit

Wanneer standaardanalyses geen duidelijke oorzaak geven

Varkenshouders klagen over verminderde voeropname, afwijkende geur en inconsistent gedrag in hun stal. De technische dienst van een mengvoederfabrikant controleert de formulering, herhaalt de standaardbepalingen voor eiwit, vet en vocht, maar vindt geen directe afwijking. Toch blijft de klacht terugkomen, batch na batch.

In zo’n geval kan DNA-analyse uitkomst bieden. Waar klassieke analysemethoden eindigen bij chemische samenstelling, kijkt DNA-identificatie naar de biologische herkomst van ingrediënten. Deze aanpak wordt steeds belangrijker in een markt waar reststromen, bijmenging en global sourcing de norm zijn.

Wat doet een DNA-analyse in diervoeder?

DNA-analyse in voederproducten maakt het mogelijk om planten- of dierlijke soorten op moleculair niveau te identificeren. Met behulp van PCR-technologie (Polymerase Chain Reaction) worden sporen van DNA-sequenties versterkt en vergeleken met referentieprofielen.

Toepassingen in de praktijk:

• Herkomstverificatie van plantaardige componenten (bijv. soja, mais, tarwe)
• Detectie van niet-toegestane dierlijke bestanddelen
• Ophelderen van contaminatie door ongewenste soorten
• Controle op samenstelling bij leveranciers of externe mixers

In het geval van afwijkende prestaties bij varkensvoer kan een DNA-profiel aantonen of er bijvoorbeeld een wisseling is geweest van mais naar sorgo, of de aanwezigheid van grassen die niet in de productspecificatie thuishoren.

Casus: onverklaarde voerklachten bij een GMP+-gecertificeerde producent

Een diervoederproducent werd geconfronteerd met terugkerende klachten over geurafwijkingen en slechtere voeropname bij een specifieke productielijn voor vleesvarkens. De GMP+-documentatie was volledig op orde. Analyses van vocht, vet en eiwit vielen binnen specificaties.

Een aanvullende DNA-analyse bracht aan het licht dat een nieuwe batch soja uit een andere herkomststreek sporen van lupine en veldboon bevatte. Deze peulvruchten waren niet gedeclareerd, bleken door dezelfde leverancier verwerkt, en beïnvloedden de geur én verteerbaarheid van het product.

De leverancier paste na deze constatering zijn scheidingsprotocol aan en de producent scherpte de specificatie-eisen aan. Door de inzet van DNA-analyse werd de herkomst en samenstelling met zekerheid vastgesteld.

In welke situaties is DNA-analyse van diervoeder waardevol?

DNA-profielen zijn vooral zinvol in situaties waarin klassieke parameters onvoldoende onderscheidend zijn:

• Bij structurele klachten zonder duidelijke chemische afwijkingen
• Voor traceerbaarheid in complexe grondstofketens
• Bij verdenking van fraude of onjuiste labeling
• Als borgingselement bij private schema’s of internationale handel

TLR voert DNA-analyses uit onder ISO/IEC 17025-voorwaarden binnen geaccrediteerde laboratoriumomgevingen, conform actuele methodestandaarden.

Conclusie: zet DNA in als controle-instrument bij onverklaarde klachten

Een voedermengsel kan aan alle normcriteria voldoen, en toch afwijkend gedrag veroorzaken in de stal. In zulke gevallen biedt DNA-analyse een diepere blik op de biologische identiteit van ingrediënten. Deze aanpak vergroot de traceerbaarheid, ondersteunt risicobeheersing en helpt producenten om proactief te sturen op constante voederkwaliteit.

Vraag een DNA-screening aan wanneer klachten structureel zijn, maar meetwaarden beperkt verklarend zijn. De inzichten uit moleculair onderzoek helpen bij het scherpstellen van je leveranciersbeleid en verhogen de betrouwbaarheid van je voedermatrix.

Veelgestelde vragen over DNA-analyse in diervoeder

Wat voor soort afwijkingen kan een DNA-analyse aantonen?
Verkeerde planten- of dierensoorten, niet-declaraties, contaminaties of menging met onbekende componenten.

Is DNA-analyse geaccrediteerd binnen diervoederonderzoek?
Ja, TLR voert DNA-analyses uit onder ISO/IEC 17025 en werkt volgens gevalideerde PCR-methoden.

Wordt DNA-onderzoek ook gebruikt voor juridische geschillen?
Ja, het biedt objectieve en reproduceerbare resultaten die gebruikt kunnen worden in claims of kwaliteitsconflicten.

Stappenplan: zo werkt DNA-analyse op voederproducten

1. Verzamel een representatief monster van het voeder of grondstof
2. Voer extractie uit van DNA met gespecialiseerde apparatuur
3. Amplificeer specifieke genfragmenten met PCR-techniek
4. Vergelijk met referentie-DNA uit erkende databanken
5. Rapporteer welke soorten gedetecteerd zijn, inclusief eventuele contaminaties
6. Gebruik het rapport voor correctieve acties, validatie of ketenaanscherping