Voedingswaardenonderzoek als basis voor etikettering en productontwikkeling
Waarom nauwkeurige analyse cruciaal is voor vertrouwen in je productlabelEtikettering begint niet bij marketing, maar in het laboratoriumEen etiket is veel meer dan verpakking: het is een wettelijk document, een belofte aan de consument en een toetsingspunt voor inspecties. Toch worden fouten in voedingswaarden nog vaak pas opgemerkt als het al te laat is: bij recalls, afkeur op exportmarkten of onduidelijkheid rond gezondheidsclaims.Om die risico’s te vermijden, is voedingswaardenonderzoek essentieel. Niet via rekenmodules of verouderde databases, maar via representatieve monsters en geaccrediteerde meetmethoden.Wat wordt onderzocht bij voedingswaardenbepaling?Een standaard voedingswaardenonderzoek richt zich op de zogeheten Big 8:Energie (kcal/kJ)EiwitKoolhydratenSuikersVetVerzadigd vetVezelZout (natriumgehalte)Daarnaast kunnen aanvullende parameters worden bepaald, zoals:Vitamines (bijv. B12, D, E)Mineralen (zoals calcium, ijzer, magnesium)AlcoholgehalteOrganische zurenDeze gegevens vormen de basis voor de verplichte voedingswaardetabel volgens Verordening (EU) 1169/2011.Casus: verschil tussen label en lab leidt tot recall in exportmarktEen producent van plantaardige eiwitdranken liet routinematig de voedingswaarden berekenen op basis van grondstofspecificaties. Bij export naar Scandinavië eiste de afnemer een geverifieerd labrapport.Het onderzoek wees uit dat het daadwerkelijke suikergehalte 17% hoger lag dan opgegeven, en het eiwitgehalte 10% lager. Dit had gevolgen voor zowel de gezondheidsclaim (“hoog in eiwit”) als de energiewaarde op het etiket.De partij werd teruggetrokken, de verpakking aangepast en het QA-protocol uitgebreid met halfjaarlijkse labanalyses.Waarom kiezen voor laboratoriumanalyse in plaats van berekening?Berekeningen op basis van recepturen en databases zijn alleen betrouwbaar als:Ingrediënten constant van samenstelling zijnEr geen thermische verwerking plaatsvindtEr geen fermentatie, enzymatische splitsing of mengveranderingen optredenZodra producten worden gebakken, gefrituurd, geconserveerd of gefermenteerd, ontstaan significante afwijkingen tussen theoretische waarden en meetwaarden. Alleen een geaccrediteerde analyse geeft dan juridisch houdbare en marktconforme cijfers.Hoe wordt voedingswaardenonderzoek uitgevoerd?TLR voert deze onderzoeken uit onder accreditatie (scope L059), met gebruik van:Kjeldahl-methode voor eiwitSoxhlet of zure hydrolyse voor vetTitratie voor suikersCalorimetrie of berekening op basis van geanalyseerde waardenNEN- en ISO-normen conform Europese wetgevingDe combinatie van chemische analyse en controlemonsters zorgt voor reproduceerbare, auditbestendige rapporten.Voor wie is dit onderzoek verplicht of sterk aanbevolen?Producenten van retailproducten (etikettering verplicht vanaf >1 ingrediënt)Private label leveranciers met contractuele eisenExporteurs richting markten met aanvullende regelgeving (zoals Scandinavië, Zwitserland, VS)Voedingsbedrijven met gezondheidsclaims of nutrient profilingOntwikkelaars van nieuwe producten of reformuleringenTLR biedt ook ondersteuning bij heretikettering, batchvergelijking en verificatie na receptwijziging.Conclusie: een sterk label begint met een sterk labrapportVertrouwen in je product begint bij de cijfers achter je etiket. Voedingswaardenanalyse maakt niet alleen je verpakking betrouwbaar, maar voorkomt ook juridische risico’s en marktverliezen.Maak voedingsanalyse tot een vast onderdeel van je QA-proces. Niet omdat het moet, maar omdat het loont.Veelgestelde vragen over voedingswaardenonderzoekIs voedingsanalyse verplicht voor elk product?Ja, zodra je voedingsmiddelen op de markt brengt met meer dan één ingrediënt, is een voedingswaardetabel wettelijk vereist.Mag ik voedingswaarden berekenen i.p.v. laten meten?Alleen als het recept stabiel is en niet wordt verwerkt. Bij twijfel of export is laboratoriumanalyse sterk aanbevolen.Welke analysemethoden worden gebruikt?TLR werkt met geaccrediteerde NEN- en ISO-methodes, waaronder NEN-ISO 1443 (vet), NEN-ISO 937 (eiwit), ISO 6865 (vezel).Stappenplan: zo werkt voedingswaardenonderzoekVerzend een representatief monster of batchLaat analyseren op de Big 8 en eventueel extra parametersOntvang een geaccrediteerd labrapport met alle waardenGebruik dit rapport voor etikettering, productspecificatie en auditverantwoording